Social Proof: Sức mạnh của hiệu ứng đám đông trong kinh doanh

Bạn đã bao giờ tự hỏi tại sao khi đi ngang qua hai nhà hàng, một nhà hàng đông nghẹt khách còn nhà hàng kia lại vắng vẻ, bạn lại có xu hướng muốn vào nhà hàng đông khách hơn? Hay khi lướt web mua sắm, bạn thường ưu tiên những sản phẩm có nhiều đánh giá 5 sao và bình luận tích cực? Đó chính là Social Proof (Hiệu ứng lan truyền), một khái niệm tâm lý xã hội mạnh mẽ có sức ảnh hưởng sâu sắc đến quyết định mua sắm của chúng ta.

Giới thiệu về Social Proof

Social Proof, hiểu đơn giản là hiệu ứng lan truyền. Đây là một khái niệm tâm lý xã hội, mô tả về sự tỏ ra giống với và tin tưởng về hành vi của người khác. Nhất là với những người mà chúng ta nhận định là giống mình hoặc đáng để tin tưởng. Hiệu ứng này còn được xem là một hiện tượng tâm lý chịu ảnh hưởng từ “đám đông”. 

Trong ngành tiếp thị, hiệu ứng lan truyền thường được áp dụng để thuyết phục khách hàng bắt đầu hành động mua sắm các sản phẩm hoặc sử dụng dịch vụ của doanh nghiệp. Hiệu ứng này sẽ cho người dùng thấy rằng, nhiều khách hàng từng làm như vậy, họ đã và đang cảm thấy hài lòng với điều đó.  

Ví dụ, khi khách hàng đang muốn tìm mua một sản phẩm bất kỳ và đang băn khoăn về chất lượng, giá thánh,… Họ thường có xu hướng tìm kiếm các đánh giá của những khách hàng đã mua trước đó. Nếu sản phẩm có phản hồi tích cực, khách hàng sẽ cảm thấy an tâm hơn và dễ dàng đưa ra quyết định mua sản phẩm đó. 

Social Proof ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của khách hàng như thế nào?

Hiệu ứng lan truyền được xem là một phương pháp tiếp thị mang đến hiệu quả khá bất ngờ (bao gồm cả tốt và không tốt). Bằng cách sử dụng hiệu ứng này, doanh nghiệp đang thúc đẩy khách hàng đưa ra quyết định mua sắm một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn. Nếu các doanh nghiệp hiểu được điều này, việc áp dụng hiệu ứng lan truyền một cách thông minh vào việc kinh doanh sẽ mang lại những tín hiệu đáng mừng.  

Theo đó, Social Proof sẽ ảnh hưởng đến quyết định mua sắm của khách hàng dựa vào các yếu tố sau đây:

• Xây dựng niềm tin cho khách hàng: Đặc biệt có hiệu quả với những thương hiệu mới ra mắt, chưa được biết đến trên thị trường. Hiệu ứng lan truyền sẽ mang lại những tín hiệu tích cực (chiếm khoảng 80%), ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi mua sắm hoặc sử dụng dịch vụ của doanh nghiệp. 
• Mang đến hiệu ứng toàn cầu: Ví dụ, một quán cà phê có hàm trăm lượng khách/ngày, số lượng check-in và review cao, luôn được khách hàng ưu tiên lựa chọn hơn những địa chỉ vắng lặng khác. Điều này phần nào cho thấy, khách hàng có xu hướng đi theo số đông. 

• Hiệu lực thẩm quyền: Mọi người thường có xu hướng tin tưởng vào các đánh giá và ghi nhận từ một người đã từng sử dụng sản phẩm, một người có tầm ảnh hưởng và có kiến thức phong phú thay vì lời quảng cáo từ các nhà cung cấp. Đó cũng là lý do vì sao, ở thời điểm hiện nay, các KOL, reviewer nổi tiếng – làm việc có tâm ngày càng được tin tưởng. 
• Thúc đẩy quyết định mua sắm của khách hàng: Hiệu ứng đặc biệt này có hiệu quả thúc đẩy khách hàng mua và sử dụng sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp. Khi họ nhận thấy, rất nhiều khách hàng trước đó đã từng mua, sử dụng và có đánh giá tốt sẽ khuyến khích hoạt động của họ một cách tự tin hơn. 

5 cách ứng dụng Social Proof vào kinh doanh

Social Proof sẽ là một thứ vũ khí vô cùng sắc bén, giúp các đơn vị kinh doanh gia tăng doanh thu nhanh chóng. Dưới đây là 5 loại ứng dụng hiệu ứng lan truyền thường được áp dụng trong lĩnh vực kinh doanh nhà hàng và cà phê mang đến hiệu quả tích cực như:

KOL Marketing hoặc Influencers

Những người nổi tiếng thường có sự chú ý mạnh mẽ từ cộng đồng. Họ là người của công chúng, sở hữu một lượng fans nhất định, đã có thương hiệu cá nhân của riêng mình. Nếu những người này check-in hoặc review bất kỳ một sản phẩm nào, fans của họ sẽ có xu hướng tìm hiểu và muốn được “cheap moment” cùng với người mà mình hâm mộ. 

Ví dụ, Ninh Tito là một food Blogger rất được giới trẻ yêu thích hiện nay. Các clip review của bạn ấy đều có lượt view khủng. Điều này cho thấy mọi người rất quan tâm đến các địa điểm ăn uống mà Ninh Tito giới thiệu. Các cửa hàng, quán ăn xuất hiện trong clip sẽ có cơ hội được biết đến nhiều hơn, nhiều người ghé đến hơn. 

Trải nghiệm từ khách hàng

Bên cạnh KOLs hay Influencers thì đánh giá từ khách hàng đã từng trải nghiệm sản phẩm, dịch vụ của cửa hàng cũng sẽ tạo dựng nên một hàng rào uy tín nhất định. Với sự phổ biến của các kênh social hiện nay, những khách hàng bình thường cũng có thể tạo nên một “làn sóng” mới, mang đến hiệu ứng mua sắm tích cực. 

Trong trường hợp này, Social Proof sẽ được hiểu đơn giản rằng, mọi người đều ăn uống ở quán hàng này là vì quán có không gian check-in đẹp, có đồ ăn ngon, có giá thành hợp lý,… Vậy tại sao mình không thử xem? Với tâm lý sợ mình khác biệt giữa đám đông, đây cũng là một trong những lý do thúc đẩy hành vi tiêu dùng của nhiều khách hàng. 

Lời nhận định từ những chuyên gia có tên tuổi, uy tín

Các chuyên gia luôn là những người có uy tín trong ngành. Họ được nhiều người tin tưởng nhờ vào kiến thức chuyên môn, kinh nghiệm nghiệp vụ và sự uy tín được xây dựng trong nhiều năm làm việc. Khi các chuyên gia chia sẻ về bất cứ địa chỉ ăn uống nào đó bằng sự hài lòng và kiến thức của mình, những khách hàng tiếp nhận thông tin cũng sẽ đặt vào đó sự tin tưởng cao hơn. 

Đã có nhiều trường hợp, các đầu bếp nổi tiếng chỉ cần một tấm hình với lời khen về món ngon của nhà hàng nào đó cũng sẽ khiến cho “số phận” của nơi đó thay đổi. 

Trước đây, đầu bếp Gordon Ramsay đã đến nhà hàng Old Hanoi và quay chương trình truyền hình thực tế “Gordon’s great escape”. Chương trình này đã từng được phát sóng ở trên BBC và được rất nhiều khán giả mỹ yêu thích, bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với ẩm thực Việt Nam. 

Từ một bên thứ ba

Như đã đề cập ở phía bên, một người bên thứ 3 đánh giá về nhà hàng, quán ăn, quán cà phê sẽ giúp tăng điểm tin cậy lên đáng kể. Những bên thứ 3 này càng uy tín thì các đánh giá càng được tin tưởng. Các đánh giá chất lượng như chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền, sao Michelin,….

Case Studies

Người thật – việc thật luôn là một minh chứng rõ ràng nhất, đáng tin nhất. Những câu chuyện thực tế chính là một cách ứng dụng Social Proof quen thuộc, thu hút đông đảo khách hàng. Thông qua những bài chia sẻ về hình trình trải nghiệm, câu chuyện này đã có thể lan truyền cảm hứng cho số đông người khác và tìm được tiếng nói chung với họ. 

Một minh chứng cho thấy, câu chuyện về sự thành công của Madame Hương trong việc xây dựng thương hiệu “Bông hồng thép” cùng duyên nợ với nghề làm bánh 20 năm. Hay câu chuyện về thương hiệu Phở Lý Quốc Sư, hành trình từng bước khẳng định của Trà Chanh Bụi Phố đình đám,…

Ứng dụng Social Proof vào lĩnh vực Marketing

Social Proof được ứng dụng vào lĩnh vực marketing gồm 3 dạng như sau:

Seeding

Đây là việc tạo ra và lan truyền các thông tin về sản phẩm hoặc dịch vụ đến với những khách hàng tiềm năng. Các thông tin seeding có thể là thật hoặc giả nhưng cần đảm bảo tính thuyết phục và phải phù hợp với nhóm đối tượng mục tiêu cụ thể. Các tin seeding thường được triển khai trên các nền tảng mạng xã hội, các diễn đàn, các trang blog hoặc website tin tức. 

Advocacy Marketing

Ứng dụng này sẽ tập trung vào việc khách hàng đánh giá tốt về một sản phẩm, dịch vụ hoặc về thương hiệu một cách tự nguyện. Doanh nghiệp sẽ tạo điều kiện để khách hàng trở thành một kênh truyền thông đáng tin cậy cho chính thương hiệu đó. Khách hàng sẽ là người chia sẻ các trải nghiệm tích cực và đánh giá về hiệu quả, chất lượng của sản phẩm hay dịch vụ mà họ đã sử dụng. 

Influencer Marketing

Phương pháp này sẽ sử dụng những người có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội nhằm quảng bá các sản phẩm và dịch vụ. Những người này sẽ chia sẻ các thông tin, trải nghiệm về sản phẩm, dịch vụ để giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận với nhóm khách hàng tiềm năng và xây dựng niềm tin vững chắc với họ. 

Sử dụng Social Proof trên website hay trang đích?

Social Proof không chỉ được ứng dụng trên các nền tảng mạng xã hội như Tiktok, Youtube hay Facebook,… mà còn có thể sử dụng hiệu quả trên cả các trang đích. Một số các yếu tố quan trọng giúp các đơn vị sử dụng hiệu ứng lan truyền trên trang web một cách hiệu quả nhất bao gồm:

Các loại hình Social Proof

Ở thời điểm hiện tại, các kiểu hiệu ứng lan truyền được ứng dụng như:

• Case Studies
• Trải nghiệm, đánh giá từ phía khách hàng
• Các reviews từ người đã và đang sử dụng sản phẩm, dịch vụ
• Các phương tiện mạng xã hội
• Tìm kiếm biểu tượng của sự tin cậy
• Dựa vào các con số hoặc dữ liệu cụ thể

Bên cạnh đó, một số ứng dụng của hiệu ứng lan truyền sáng tạo thông qua các hình thức kể chuyện như storytelling, ngụ ý hoặc các hoạt động mới diễn ra gần đây nhất. 

Nội dung của hiệu ứng lan truyền

Để mang đến ấn tượng tốt và thu hút khách hàng, các đơn vị cần phải đổi mới nội dung của Social Proof liên tục. 

• Cần liên tục tìm kiếm những bằng chứng xã hội nhằm cung cấp các minh chứng mới nhất. 
• Thường xuyên khai thác và nghiên cứu khách hàng để tìm hiểu rõ hơn chân dung của khách hàng. 
• Tham khảo thêm các chứng thực để giải quyết sự phản đối, lời chứng thực có ích và những thông điệp truyền thông,… muốn gửi đến khách hàng. 

Vị trí thể hiện của hiệu ứng lan truyền có thể để ở bất cứ nơi nào mà bạn muốn. Vị trí đặt social proof sẽ tùy thuộc vào tính logic truyền tải và đảm bảo những yếu tố về thiết kế cũng như tính hiển thị tốt. 

Social Proof không chỉ là một trào lưu nhất thời mà là một nguyên tắc tâm lý học có sức ảnh hưởng mạnh mẽ. Bằng cách ứng dụng các chiến lược này một cách thông minh và có đạo đức, các doanh nghiệp có thể xây dựng được niềm tin vững chắc với khách hàng, từ đó thúc đẩy tăng trưởng doanh số một cách bền vững.