M-Commerce là gì? Xu hướng thương mại di động và tiềm năng phát triển

Trong kỷ nguyên công nghệ số, thương mại di động (M-Commerce) đang dần trở thành xu hướng mua sắm và kinh doanh mới, mang lại sự tiện lợi vượt trội cho cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng. Vậy M-Commerce là gì, đặc điểm nổi bật và lợi ích của nó ra sao? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm này, cùng cách ứng dụng M-Commerce hiệu quả trong chiến lược kinh doanh.

Khái niệm M-Commerce là gì?

Trước hết, cần làm rõ M-Commerce là gì. M-Commerce hay Mobile Commerce được hiểu là hình thức thương mại điện tử thực hiện trên các thiết bị di động, chủ yếu là smartphone và máy tính bảng. Đây là mô hình kinh doanh cho phép doanh nghiệp hoặc cá nhân bán hàng phân phối sản phẩm, dịch vụ đến khách hàng ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào thông qua nền tảng công nghệ không dây.

M-Commerce bao gồm toàn bộ các hoạt động thương mại như mua bán hàng hóa, thanh toán trực tuyến, quảng cáo sản phẩm và vận chuyển từ phía người bán đến tay người mua. Với sự bùng nổ của thiết bị di động, đặc biệt là điện thoại thông minh thì mô hình này đã trở thành xu hướng kinh doanh nổi bật, giúp doanh nghiệp tăng khả năng kết nối, tương tác trực tiếp với khách hàng và mang đến trải nghiệm mua sắm nhanh chóng, tiện lợi hơn bao giờ hết.

Các lợi ích nổi bật khi áp dụng M-Commerce vào kinh doanh

Sau khi đã tìm hiểu khái niệm M-Commerce là gì, chúng ta có thể thấy đây không chỉ là một xu hướng mới mà còn là một công cụ mạnh mẽ hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận khách hàng nhanh hơn và hiệu quả hơn. Khi tích hợp M-Commerce vào hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp không chỉ bán hàng thuận tiện hơn mà còn khai thác được nhiều giá trị gia tăng khác. Dưới đây là ba lợi ích tiêu biểu mà M-Commerce mang lại:

Khai thác tối đa dữ liệu và hành vi người dùng

Một trong những điểm mạnh nhất của M-Commerce chính là khả năng thu thập và phân tích dữ liệu khách hàng. Thông qua ứng dụng di động hoặc nền tảng bán hàng trên smartphone, doanh nghiệp có thể ghi nhận thông tin như: lịch sử mua sắm, sản phẩm đã xem, tần suất truy cập và các hoạt động tương tác khác.

Nhờ nguồn dữ liệu này, doanh nghiệp dễ dàng phác họa chân dung khách hàng mục tiêu, từ đó thiết kế chiến lược marketing cá nhân hóa và xây dựng các chương trình khuyến mãi “đúng người và đúng nhu cầu”. Kết quả là khách hàng sẽ cảm thấy được quan tâm, hứng thú hơn khi mua sắm, và mối quan hệ giữa họ với thương hiệu cũng trở nên gắn bó hơn.

Tối ưu trải nghiệm mua sắm mọi lúc, mọi nơi

Trải nghiệm khách hàng là yếu tố quyết định sự thành bại của hoạt động kinh doanh. M-Commerce giúp nâng tầm trải nghiệm này bằng cách mang cả cửa hàng vào ngay chiếc điện thoại của người tiêu dùng. Thay vì phải di chuyển đến cửa hàng vật lý, khách hàng chỉ cần vài thao tác chạm để tìm kiếm, so sánh và đặt mua sản phẩm.

Ưu điểm vượt trội của hình thức này là sự linh hoạt: khách hàng có thể mua hàng bất cứ lúc nào, dù là ban ngày hay nửa đêm và ở bất kỳ đâu miễn có kết nối internet. Điều này không chỉ đáp ứng nhu cầu nhanh chóng mà còn khiến trải nghiệm mua sắm trở nên liền mạch, tiện lợi hơn bao giờ hết.

Tối ưu hóa chi phí vận hành

Trước đây, để tiếp cận được nhiều khách hàng ở nhiều khu vực khác nhau thì doanh nghiệp thường phải mở rộng quy mô kinh doanh bằng cách khai trương thêm cửa hàng tại nhiều địa điểm. Điều này kéo theo chi phí thuê mặt bằng, nhân sự và quản lý chi nhánh tăng cao.

Với sự xuất hiện của M-Commerce, bài toán này trở nên đơn giản hơn. Doanh nghiệp chỉ cần một hoặc vài kho hàng đặt tại vị trí chiến lược, chẳng hạn các thành phố lớn, nhưng vẫn có thể phục vụ khách hàng trên phạm vi toàn quốc.

M-Commerce cho phép doanh nghiệp rút gọn không gian vận hành, cắt giảm đáng kể chi phí liên quan đến cơ sở vật chất, đồng thời tập trung nguồn lực vào xây dựng hệ thống mua sắm trực tuyến tiện lợi và hiệu quả. Nhờ vậy, khách hàng ở bất kỳ đâu cũng có thể mua sắm nhanh chóng, trong khi doanh nghiệp duy trì được chi phí thấp và nâng cao lợi thế cạnh tranh trên thị trường.

Phân biệt giữa M-Commerce và E-Commerce

Sau khi đã hiểu rõ M-Commerce mang lại những lợi ích gì, bước tiếp theo là tìm hiểu sự khác nhau giữa hai khái niệm E-Commerce (thương mại điện tử truyền thống) và M-Commerce (thương mại di động). Đây là vấn đề khiến không ít doanh nghiệp băn khoăn khi lựa chọn chiến lược bán hàng phù hợp.

Trước đây, E-Commerce hay Electronic Commerce từng được xem là giải pháp chủ đạo cho ngành bán lẻ vì cho phép doanh nghiệp tiến hành mua bán, giao dịch sản phẩm hoặc dịch vụ thông qua Internet trên các thiết bị cố định. Tuy nhiên, sự bùng nổ của điện thoại thông minh và ứng dụng di động đã mở ra kỷ nguyên mới của M-Commerce, khiến xu hướng tiêu dùng dịch chuyển mạnh mẽ sang nền tảng này.

E-Commerce (Thương mại điện tử truyền thống)

• Thiết bị sử dụng: Chủ yếu hoạt động trên máy tính để bàn (PC) hoặc laptop.
• Hệ điều hành phổ biến: Windows, Linux, Unix.
• Nền tảng sử dụng: Truy cập qua các website thương mại điện tử.
• Khả năng định vị khách hàng: Không hỗ trợ tính năng định vị trực tiếp.
• Bảo mật: Phụ thuộc vào hệ thống bảo mật của website.
• Cổng thanh toán: Thường sử dụng thẻ tín dụng hoặc các phương thức thanh toán trực tuyến qua web.
• Tính linh hoạt: Thấp, vì thiết bị cố định hoặc cồng kềnh, khó di chuyển.

M-Commerce (Thương mại di động)

• Thiết bị sử dụng: Hoạt động trên mọi thiết bị di động như smartphone, máy tính bảng, thậm chí là thiết bị nhắn tin đời cũ.
• Hệ điều hành phổ biến: Đa dạng, bao gồm iOS, Android, Symbian…
• Nền tảng sử dụng: Thông qua ứng dụng di động (App) hoặc website được tối ưu cho điện thoại.
• Bảo mật: Kết hợp bảo mật từ website và lớp bảo mật riêng của thiết bị di động.
• Cổng thanh toán: Hỗ trợ đa dạng, bao gồm Mobile Banking, ví điện tử và thẻ tín dụng.
• Tính linh hoạt: Rất cao nhờ thiết kế nhỏ gọn, dễ mang theo, thao tác nhanh chóng ở mọi lúc mọi nơi.

Tóm lại, E-Commerce và M-Commerce đều hướng tới mục tiêu tối ưu trải nghiệm mua sắm trực tuyến nhưng M-Commerce vượt trội ở khả năng cá nhân hoá, tính linh hoạt và sự tiện lợi và đây là yếu tố phù hợp với nhịp sống nhanh của người tiêu dùng hiện đại.

Những lĩnh vực “vàng” cho sự bùng nổ của M-Commerce tại Việt Nam

Theo báo cáo về chỉ số thương mại di động thì từ năm 2015 đến nay, Việt Nam luôn nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ tăng trưởng người dùng điện thoại thông minh cao hàng đầu khu vực. Đến tháng 6/2021, gần 80% người tiêu dùng Việt Nam đã từng mua sắm trực tuyến qua điện thoại và tỷ lệ này tiếp tục tăng nhanh nhờ sự thay đổi hành vi tiêu dùng trong và sau đại dịch Covid-19.

Xu hướng “cầm điện thoại là mua được mọi thứ” đã tạo điều kiện để nhiều ngành nghề khai thác tối đa lợi thế của M-Commerce. Dưới đây là những lĩnh vực đang và sẽ bùng nổ mạnh mẽ:

Mua sắm trực tuyến và thương mại điện tử

Trong vài năm trở lại đây, mua sắm trực tuyến đã trở thành thói quen quen thuộc của hàng chục triệu người tiêu dùng Việt Nam. Theo số liệu thống kê, tính đến tháng 6/2021, gần 80% người tiêu dùng Việt đã từng đặt hàng qua các nền tảng online và tỷ lệ này vẫn tiếp tục tăng mạnh sau đại dịch Covid-19. Việc giãn cách xã hội kéo dài đã tạo ra một bước ngoặt lớn, khi người dân chuyển từ thói quen mua sắm trực tiếp sang sử dụng các ứng dụng di động để đặt hàng và thanh toán.

Các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki, Sendo đóng vai trò trụ cột, mang đến hàng triệu sản phẩm đa dạng từ thời trang, điện tử, gia dụng cho đến thực phẩm tươi sống. Song song đó, nhiều thương hiệu bán lẻ và chuỗi siêu thị lớn như Co.op Mart, Winmart, AEON cũng nhanh chóng ra mắt ứng dụng hoặc tích hợp tính năng mua hàng trên di động, giúp khách hàng có thể chọn sản phẩm, thanh toán và nhận hàng ngay tại nhà chỉ với vài thao tác chạm.

Không chỉ dừng lại ở hàng tiêu dùng nhanh, lĩnh vực này còn mở rộng sang mỹ phẩm, thời trang, hàng nhập khẩu và cả dịch vụ giao đồ ăn. Người tiêu dùng ngày càng ưu tiên sự tiện lợi, tốc độ giao hàng và trải nghiệm mua sắm cá nhân hóa, tạo điều kiện để M-Commerce trở thành kênh bán hàng chủ lực cho doanh nghiệp.

Dịch vụ nhắn tin trên nền tảng di động

Sự phát triển của m-commerce và nhu cầu giao tiếp trực tuyến đã thúc đẩy sự ra đời của nhiều ứng dụng nhắn tin trên toàn cầu. Mỗi quốc gia thường có những nền tảng phổ biến riêng như:

• Mỹ: Snapchat, Facebook Messenger, WhatsApp
• Trung Quốc: WeChat, QQ, Weibo
• Hàn Quốc: KakaoTalk, Naver, Line
• Việt Nam: Zalo, Viber, Messenger, Telegram

Tại Việt Nam, người dùng có nhiều lựa chọn để nhắn tin và kết nối trực tuyến. Các ứng dụng như Zalo, Viber, Messenger hay Telegram không chỉ phục vụ trò chuyện cá nhân mà còn hỗ trợ trao đổi thông tin trong kinh doanh, là một phần quan trọng của hệ sinh thái m-commerce.

Dịch vụ thanh toán trên nền tảng công nghệ số

Khi tìm hiểu m-commerce là gì thì không thể bỏ qua dịch vụ thanh toán di động – một trong những trụ cột chính của thương mại di động. Các ứng dụng ví điện tử như Momo, ZaloPay, VNPay, Moca… đang được hàng triệu người Việt sử dụng. Chúng không chỉ hỗ trợ thanh toán nhanh chóng mà còn tích hợp nhiều tiện ích như đặt phòng khách sạn, mua vé, chơi game, săn voucher giảm giá…

Việc kết hợp giữa nhắn tin trực tuyến và thanh toán số đã giúp m-commerce mang lại trải nghiệm liền mạch cho người dùng – từ giao tiếp, mua sắm đến thanh toán, tất cả đều thực hiện ngay trên thiết bị di động.

Bí quyết triển khai M-Commerce hiệu quả

Trong bối cảnh công nghệ số phát triển mạnh mẽ, hành vi mua sắm của người tiêu dùng liên tục thay đổi. Nhiều chủ doanh nghiệp bắt đầu tìm hiểu M-Commerce là gì và áp dụng mô hình này để đáp ứng nhu cầu mua sắm nhanh, tiện lợi trên thiết bị di động. Tuy nhiên, để M-Commerce vận hành trơn tru và mang lại hiệu quả cao, cần chú ý một số yếu tố quan trọng sau:

• Phát triển ứng dụng mua sắm trực tuyến thân thiện: Thiết kế giao diện rõ ràng, dễ nhận biết, dễ thao tác. Việc chuẩn hóa trải nghiệm và xây dựng nhận diện thương hiệu nhất quán sẽ giúp khách hàng nhanh chóng tìm kiếm, lựa chọn và mua sản phẩm.
• Tối ưu quy trình thanh toán: Cung cấp đa dạng hình thức thanh toán như COD, chuyển khoản ngân hàng, thanh toán bằng thẻ tín dụng, hoặc ví điện tử. Sự linh hoạt này không chỉ tạo sự thuận tiện mà còn nâng cao trải nghiệm mua sắm trên nền tảng M-Commerce.
• Kết hợp bán hàng đa kênh: Dù M-Commerce là xu hướng, việc duy trì một số cửa hàng hoặc showroom vật lý vẫn giúp củng cố niềm tin của khách hàng. Sự kết hợp giữa mua sắm di động và các kênh bán hàng truyền thống sẽ tạo nên chiến lược kinh doanh toàn diện và bền vững.

Tóm lại, trong bối cảnh thị trường mua sắm đang chuyển dịch mạnh mẽ sang nền tảng di động, việc hiểu rõ m-commerce là gì và triển khai đúng cách sẽ mang lại lợi thế lớn cho doanh nghiệp. Không chỉ giúp tiếp cận khách hàng mọi lúc, mọi nơi, M-Commerce còn tối ưu trải nghiệm mua sắm, gia tăng doanh thu và nâng cao khả năng cạnh tranh. Doanh nghiệp nào nắm bắt xu hướng này sớm và đầu tư bài bản sẽ có cơ hội bứt phá, khẳng định vị thế vững chắc trong thời đại số hóa.